To, kim jesteśmy, w jaki sposób myślimy, jak działamy, jest wynikiem tego, co nas w życiu spotkało, czego się nauczyliśmy. Cały ten ogrom wiedzy nazywamy pamięcią. W jaki sposób ona działa, jak zapamiętujemy i co nam może w tym procesie przeszkodzić?
Pamięć ultrakrótka
Odbieramy świat za pomocą zmysłów, czyli receptorów: wzroku, dotyku, węchu, słuchu. Działają one przez cały czas, niezależnie od naszej woli, nieustannie gromadząc informacje, które bombardują nasz mózg. Gdybyśmy mieli świadomie je przetwarzać, bardzo szybko stracilibyśmy zdrowe zmysły. Wyobraź sobie – w każdym ułamku sekundy czujesz nacisk ubrania na skórę, każdy najcichszy dźwięk, widzisz wyraźnie każdy szczegół swojego pokoju – to było by straszne!
Z informacjami radzi sobie pamięć ultrakrótka (sensoryczna), która wszystkie te bodźce magazynuje przez około pół sekundy. Jest niesamowicie pojemna i bardzo konkretna. Dzięki niej możemy wydobyć z otoczenia maksimum informacji i wybrać sobie te, które nas interesują.
Skąd wiemy, że istnieje? Najlepszym dowodem na istnienie pamięci ultrakrótkiej jest wrażenie ruchu przy szybkim oglądaniu obrazów: nie widzimy po kolei zapalających się lampek, tylko poruszający się punkt na łańcuchu choinkowym, kiedy ktoś macha zapałką w ciemności – światło tworzy linie.
Z tej właściwości naszej pamięci korzysta kino – puszczone z odpowiednią prędkością obrazki filmowej taśmy w naszej głowie stają się płynne i nie widzimy poszczególnych kadrów.
Filtr uwagi i pamięć krótkotrwała
Między pamięcią ultrakrótką a następnym fragmentem magazynu pamięci tkwi filtr uwagi. Jest on podobny do ochroniarza, który wpuszcza do zatłoczonego lokalu tylko tych gości, którzy mu się podobają.
Joanna Pastuszka-Roczek
