Zapalenie spojówek jest jedną z najczęstszych chorób okulistycznych. Dotyka w równym stopniu osoby dorosłe, jak i dzieci. Niekiedy zdarza się, że bagatelizujemy swędzenie, łzawienie i przekrwienie oczu, zrzucając winę na zwykłe przemęczenie. Nieleczone zapalenie spojówek może prowadzić do poważnych powikłań – zapalenia rogówki oraz przewlekłych stanów chorobowych.
Co to jest spojówka?
Spojówka jest elementem, który chroni oko przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. W wyglądzie przypomina błonę, jest niezwykle cienka i przezroczysta, bardzo dobrze ukrwiona i zawiera wyjścia gruczołów łzowych, łojowych i potowych. Wyścieła tylną ściankę powieki i przednią powierzchnię gałki ocznej. Bierze udział w poruszaniu oka i mruganiu oraz wydzielaniu łez. Zatrzymują się na nich wszystkie bakterie, pyłki, ciała obce (np. rzęsy) i różne inne substancje, nie przedostając się do oka właściwego. To właśnie spojówki są najbardziej narażone na podrażnienia, nic więc dziwnego, że tak często dochodzi do ich zapalenia.
Przyczyny
Do zapalenia spojówek może dojść na tle bardzo różnorodnych zdarzeń. Co ciekawe, nie wszystkie w oczywisty sposób łączą się z zaniedbaniami wobec oczu. Tak więc przyczyną zapalenia spojówek mogą być wirusy, grzyby, czynniki alergiczne (zarówno na pyłki, jak i na kosmetyki), źle dobrane szkła kontaktowe, zespół suchego oka, podrażnienia mechaniczne oraz nieprawidłowa budowa oka, a także nadwrażliwość na światło, wiatr, klimatyzację, a nawet długotrwały stres, wyczerpanie czy brak snu!
Objawy
Najczęstszymi objawami, występującymi u niemal wszystkich chorych na zapalenie spojówek, są:
- pieczenie i swędzenie oczu,
- kłucie i uczucie ciała obcego pod powiekami,
- łzawienie,
- nadwrażliwość na światło,
- przekrwienie spojówek,
- biała, żółta lub zielona wydzielina w oku.
Objawy te mogą mieć różne nasilenie i inaczej przebiegać u poszczególnych osób ze względu na różne typy zapalenia spojówek (alergiczne, wirusowe, bakteryjne, grzybicze). Jeśli jednak występuje swędzenie i łzawienie lub którykolwiek z powyższych objawów, należy niezwłocznie udać się do okulisty.
Leczenie
Leczenie spojówek trwa zwykle od 10 do 14 dni. W zależności od rodzaju zapalenia choremu podaje się krople do oczu lub maść z antybiotykami (zapalenie wywołane bakteriami i chlamydiami), Acyklowir (zapalenieopryszczkowe), leki przeciwhistaminowe i odczulające (zapaleniealergiczne), preparaty przeciwgrzybiczne (zakażenie grzybicze). W przypadku wirusowego zapalenia spojówek stosuje się leczenie nieswoiste w postaci sztucznych łez i zwiększonej higieny, ponieważ nie ma leków przeciwko adenowirusom.
Powikłania nieleczonych spojówek
Nie warto bagatelizować nawet najlżejszej postaci zapalenia spojówek. Domowe sposoby nie zastąpią specjalistycznych leków, mogą jedynie zmniejszyć dolegliwości, dzięki czemu wydaje się, że pokonaliśmy chorobę. Niezaleczone zapalenie spojówek może przejść w formę przewlekłą, trwającą nawet kilka miesięcy lub nawracającą co kilka tygodni. W końcu zapalenie może objąć również rogówkę i doprowadzić do jej uszkodzenia, a w konsekwencji do zmniejszenia ostrości widzenia, a nawet do utraty wzroku.
Aby nie mieć problemów ze spojówkami wystarczy zachowywanie podstawowych zasad higieny – często myć ręce, nie dotykać palcami oczu (używamy w tym celu zawsze jednorazowych chusteczek), korzystać z własnego ręcznika itd. Jeśli mamy skłonność do alergii, najlepiej używać hipoalergicznych kosmetyków. Niewskazane jest przemęczanie oczu. Aby złagodzić niewielkie podrażnienia lub dać odpocząć oczom można stosować ciepłe kompresy z herbaty lub świetlika.
Monika Witczak
