Z chorą tarczycą najczęściej kojarzy nam się niedoczynność lub nadczynność, tym czasem nasza tarczyca jest również zagrożona chorobą nowotworową. Na szczęście, dzięki dostępnym metodom diagnozowania możliwe jest szybsze i skuteczniejsze wykrycie choroby, również niewielka złośliwość i lepsza odpowiedź na leczenie wpływają na pozytywne rokowanie. Szacuje się, iż ogółem 10-letnie przeżycie wynosi 85%.
Rak tarczycy stanowi 1% wszystkich nowotworów złośliwych i jest najczęstszym nowotworem złośliwym układu endokrynnego. Pozostałe nowotwory tarczycy to nowotwory pochodzenia nienabłonkowego takie jak mięsak, chłoniak, włókniakomięsak i nowotwory przerzutowe. Rak tarczycy występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn. Kobiety zapadają na raka tarczycy 3-5 razy częściej niż mężczyźni. W Polsce około 80% pacjentek to kobiety. Obserwuje się dwa szczyty zachorowalności: w wieku 7-20 lat oraz w wieku 40-65 lat.
Czynnikami, które mają niepodważalny wpływ na rozwój raka tarczycy są
- zawartość jodu w diecie
- ekspozycja na promieniowanie jonizujące
- czynniki genetyczne
W przypadku ilości jodu zawartego w diecie występuje pewien paradoks. Zarówno niedobór jak i nadmiar jodu szkodzą. W przypadku niedoboru pojawia się najczęściej rak pęcherzykowaty, a przy nadmiarze rak brodawkowaty. Ekspozycja na promieniowanie jonizujące ma szczególnie duże znaczenie w wieku rozwojowym oraz po radioterapii. Udowodniono również podłoże dziedziczne raka tarczycy (mutacja genu RET), przede wszystkim dotyczy to raka rdzeniastego.
Objawy raka tarczycy
Objawy są zwykle niecharakterystyczne i trudno je odróżnić od innych chorób tarczycy. Stąd wniosek, że nie należy bagatelizować dolegliwości. Jeżeli występują u Ciebie poniższe objawy koniecznie zgłoś się do lekarza.
- powiększenie węzłów chłonnych szyi (w momencie rozpoznania przerzuty występują w 5% przypadków)
- wyczuwalny guz
- szybki wzrost długoletniego wola
- duszność
- chrypka
- zaburzenia połykania
Aby uchronić się przed ryzykiem zachorowania, należy spożywać wystarczającą ilość jodu, chronić się przed nadmierną ekspozycją na promieniowanie jonizujące (niepotrzebne badania diagnostyczne), ale przede wszystkim pamiętać o częstym kontrolowaniu stanu swojego zdrowia.Bardzo ważne w profilaktyce zaburzeń funkcjonowania tarczycy jest zaopatrzenie diety
w odpowiednią ilość jodu odpowiadającego za prawidłowe funkcjonowanie tego gruczołu. Jest to najprostszy i najtańszy ze sposobów, ponieważ wystarczające okazuje się dodawanie do potraw spożywczej soli jodowanej.Poza solą, której niestety nie możemy spożywać zbyt dużo, aby w trosce o tarczycę nie zaszkodzić własnemu układowi krążenia i sercu, istnieje również szereg produktów zawierających jod. Należą do nich m.in. ryby i owoce morza, a dla osób które nie lubią tych produktów, w aptekach dostępne są specjalne preparaty witaminowe z wysoką zawartością jodu.
Zuzanna Górka