Hormony – to one mają decydujący wpływ na funkcjonowanie organizmu, a dieta to jeden z głównych czynników regulujących ich pracę. Czym są i jak zapobiegać zaburzeniom? Sprawdź poniżej.
Hormony są związkami chemicznymi wydzielanymi przez gruczoły lub tkanki układu dokrewnego, czyli przysadkę mózgową, podwzgórze, szyszynkę, tarczycę, przytarczyce, grasicę, trzustkę, nadnercza, jądra oraz jajniki. Główną ich rolą jest zachowanie równowagi organizmu, czyli homeostazy. Układ hormonalny reguluje procesy życiowe, zapewnia prawidłowy wzrost i rozwój organizmu, pobudza do działania wiele narządów, odpowiada za dojrzewanie i wzrost, a także wpływa na samopoczucie. Jednocześnie we krwi może krążyć wiele rodzajów hormonów, a cały układ hormonalny jest ze sobą ściśle powiązany. Zaburzenia w wydzielaniu choćby jednego gruczołu może wpływać na zmiany innego. Nieprawidłowy sposób żywienia, stres, używki, nadmiar aktywności fizycznej, choroby i leki to czynniki zaburzające homeostazę układu hormonalnego. Wspomniany sposób żywienia ma istotny wpływ na regulację pracy hormonów, a w szczególności:
1. Diety niskokaloryczne
Stosowanie przez dłuższy okres czasu, diety z głębokim deficytem energetycznym, powoduje zmiany w układzie hormonalnym, a dokładnie zmniejszenie wydzielania w podwzgórzu gonadoliberyny (GnRH), co w konsekwencji zmniejsza w przysadce wydzielanie hormonu luteinizującego LH i hormonu folikulotropowego FSH. Zmniejszenie ich stężenia zaburza wydzielanie progesteronu i estradiolu, czyli kluczowych hormonów rozmnażania. Organizm jest świadomy, że nie zdoła wyżywić potomka, jeśli sam jest głodzony i kolokwialnie mówiąc – wyłącza on opcję prokreacji. Skutkiem tak rygorystycznych diet jest brak miesiączki, która niesie za sobą szereg problemów zdrowotnych, takich jak: częstsze kontuzje, złamania i zwiększone ryzyko osteoporozy, anemia, depresja, niepłodność i częstsze infekcje.
2. Dysbioza jelitowa
Dysbioza to zaburzenia homeostazy w jelitach, czyli ilości, składu i funkcjonowania mikroflory jelitowej – jest to około bilion mikroorganizmów. Stan ten może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, takich jak zespół policystycznych jajników (PCOS), endometrioza i niepłodność. Pogorszenie składu mikrobioty jest skutkiem niskiej jakości diety, ubogiej w błonnik i skrobie oporną, a bazującej głównie na wysokoprzetworzonych produktach. Zaburzenia te wywołują zespół przesiękliwego jelita, odpowiedz układu odpornościowego, wzrost wydzielania insuliny i produkcje androgenów. Zakłóca także cykl miesiączkowy. W jelitach produkowanych jest ok. 90% neuroprzekaźników, w tym serotonina – hormon szczęścia. Zaburzenia w jego wydzielaniu wpływają na nastrój, a niskie stężenie serotoniny prowadzi do depresji, zaburzeń snu, zmniejszonego libido.
3. Niedobory składników pokarmowych
Niska podaż jodu z diety negatywnie wpływa na pracę hormonów tarczycy. Ważne, aby ilość tego składnika w diecie była odpowiednio dobrana, ponieważ nadmiar tak samo jak niedobór negatywnie wpływa na zdrowie. Warto, aby zadbać o dostępność selenu, cynku, żelaza i witamin z grupy B w codziennej diecie, ponieważ ich niedobory mogą pogarszać funkcjonowanie np. nadnerczy, których głównym zadaniem jest produkcja hormonów. Odpowiednie zbilansowanie diety z zachowaniem wszystkich najnowszych wytycznych żywieniowych jest trudne, dlatego lepiej pozostawić to profesjonalistom. Catering dietetyczny Pomelo zadba o to za Ciebie.
Jak zadbać o układ hormonalny?
Dieta powinna zawierać dużą ilość produktów bogatych w składniki odżywcze, być normokaloryczna, niskoprzetworzona i, aby dostarczała odpowiedniej ilości makroskładników, składników mineralnych i witamin. Ważne, by bazowała na pełnoziarnistych węglowodanach, warzywach, owocach, chudym nabiale i mięsie z dodatkiem zdrowych tłuszczów. Warto także zwrócić uwagę, aby w codziennej diecie była zapewniona odpowiednia ilość probiotyków, czyli mikroorganizmów, które wywierają pozytywny wpływ na organizm. Znajdziemy je w kefirach, jogurtach czy maślance. Nie może zabraknąć także składników, które pobudzają aktywność lub wzrost bakterii jelitowych. Są to tak zwane prebiotyki i znajdziemy je w cykorii, szparagach, karczochach, czosnku i bananach. Mają one kluczowy wpływ na pracę naszych jelit.
Jeśli chcesz zmienić swój dotychczasowy sposób żywienia na lepszy i zadbać przy tym o układ hormonalny, ale nie wiesz od czego zacząć – zacznij od Catering dietetyczny Pomelo.
