Czym jest osteoporoza? Osteoporoza, to choroba układu kostnego, prowadząca do zmniejszenia masy kostnej. W efekcie kości ulegają osłabieniu i zwiększa się ich podatność na złamania. Przyczyny tej choroby mogą być pierwotne – menopauza lub starzenie się organizmu, jak również wtórne, wywołane sterydoterapią, cukrzycą, czy nadczynnością tarczycy. W dzisiejszym wpisie skupimy się na problemie kobiet po menopauzie, które w szczególny sposób są narażone na wystąpienie osteoporozy. [1]
Kiedy możemy mówić o menopauzie?
Menopauza, czyli przekwitanie to etap w życiu kobiety, kiedy wygasa funkcja jajników i kobieta staje się niezdolna do prokreacji. Okres ten objawia się zatrzymaniem cyklu miesiączkowego. O początku menopauzy mówimy, gdy po ostatniej miesiączce przez rok kobieta nie ma krwawień. Menopauza poprzedzona jest nieregularnymi miesiączkami. Pojawia się najczęściej między 45 a 55 rokiem życia. W wyniku osłabienia funkcji jajników, dochodzi do spadku stężenia estrogenów i progesteronu. [2]
Jakie są konsekwencje menopauzy?
Przekwitanie ma wiele typowych, odczuwalnych objawów: uderzenia gorąca, zmęczenie, spadek libido, suchość pochwy, cieńsza skóra, depresja czy drażliwość i zaburzenia koncentracja. Osteoporoza jest jedną z negatywnych konsekwencji menopauzy, z tą różnicą, że jej rozwój jest bezbolesny. U jej podłoża leży spadek stężenia estrogenów, które nie mogą być już produkowane przez jajniki, których funkcja wygasła. Mniejsze stężenie estrogenów powoduje, że wapń w przewodzie pokarmowym gorzej się wchłania oraz spada intensywność procesów kościotwórczych. Mniejsze stężenie wapnia we krwi dodatkowo nasila utratę masy kostnej. [2]
Jaka jest profilaktyka osteoporozy?
Składa się na nią kilka filarów. Przede wszystkim: dieta bogata w wapń, odpowiednio dobrana aktywność fizyczna, która hamuje procesy niszczenia kości, utrzymanie właściwej masy ciała oraz rezygnacja z używek takich jak alkohol, czy papierosy.
Ważnym aspektem jest także dostarczanie swojemu organizmowi niezbędnych witamin i minerałów. Należy suplementować wapń oraz witaminę D3 – jest to konieczny warunek nie tylko w ramach profilaktyki ale również leczenia osteoporozy. Na rynku obecne są preparaty wieloskładnikowe, takie jak OsteoMax D3 + K2 , które zapewniają odpowiednią dawkę wspomnianych substancji. Należy przyjmować po jednej tabletce dwa razy dziennie, w ciągu posiłku. Witamina D3 wzmaga wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego, a także działa pozytywnie na odporność.
Warto wybrać się na badanie zwane densytometrią. Polega ono na ocenie gęstości kości przy zastosowaniu małej dawki promieniowania X. Dzięki temu specjalista jest w stanie rozpoznać osteoporozę lub ocenić efekty jej leczenia. Badanie to jest refundowane przez NFZ.
Zaleca się również wykonanie badań laboratoryjnych, czyli badania krwi i moczu. Pomiar konkretnych parametrów daje możliwość sprawdzenia funkcji nerek, wątroby oraz ocenę gospodarki wapniowo – fosforanowej.
Niezbędny element stanowi także wizyta u ginekologa. Każda kobieta u której rozpoczyna się menopauza powinna odwiedzić specjalistę. Lekarz wykona badanie ginekologiczne, badania krwi oraz przedstawi możliwości profilaktyki i leczenia skutków menopauzy. [3]
Jak wygląda leczenie osteoporozy?
Terapia osteoporozy polega na hamowaniu procesów niszczenia kości oraz na pobudzeniu komórek odpowiedzialnych za ich tworzenie. Na rynku dostępne są leki, które umożliwiają osiągnięcie tych celów terapeutycznych. Nie należy zapominać o suplementacji wapnia i witaminy D3, o której wspomniano powyżej. Duże znaczenie ma również fizjoterapia: masaże, gimnastyka w wodzie, ćwiczenia oporowe i wiele innych. Taki rodzaj aktywności umożliwia wzmocnienie siły mięśniowej i odciążenie układu stawowego. [3]
Bibliografia:
- Osteoporoza jako problem społeczny – patogeneza, objawy i czynniki ryzyka osteoporozy pomenopauzalnej; Mariola Janiszewska, Teresa Kulik, Małgorzata Dziedzic, Dorota Żołnierczuk-Kieliszek, Agnieszka Barańska; Probl Hig Epidemiol 2015, 96(1): 106-114
- Położnictwo i Ginekologia tom 2; Bręborowicz G; PZWL Wydawnictwo Lekarskie; Warszawa; 2017
- Interna Szczeklika – mały podręcznik 2018/2019; Gajewski Piotr, Szczeklik Andrzej; Medycyna Praktyczna;Kraków; 2018
