Hormony w bardzo dużym stopniu warunkują życie kobiet. Kobiece hormony płciowe to estrogen i progesteron.
Estrogen jest nazywany „hormonem kobiecości”, natomiast progesteron to hormon kojarzący się z macierzyństwem – jest hormonem niezbędnym do utrzymania ciąży przez cały okres jej trwania.
Obydwa te hormony wywierają bardzo duży wpływ na życie kobiety – zarówno fizyczne jak i psychiczne, sterując wieloma wewnętrznymi procesami. Organizm kobiecy w znacznie większym stopniu niż męski jest uzależniony od gospodarki hormonalnej. Problemy kobiece związane są zazwyczaj z cyklem menstruacyjnym oraz z okresem przekwitania.
Co to jest progesteron?
Progesteron (luteina) to steroidowy żeński hormon płciowy wytwarzany przez ciałko żółte i łożysko (w czasie ciąży). Najważniejszy hormon wydzielany przez gonady (jajniki i jądra).
- Wydzielanie progesteronu wzrasta po owulacji, co:
- przygotowuje błonę śluzową macicy na przyjęcie zapłodnionego jaja
- hamuje skurcze macicy
- wstrzymuje dojrzewanie pęcherzyków Graafa
Hormon ten umożliwia implantację zapłodnionego jaja w błonie śluzowej macicy i utrzymanie ciąży. Jeśli do ciąży nie dojdzie, wydzielanie progesteronu zmniejsza się i dochodzi do menstruacji. W przypadku zajścia w ciążę progesteron jest wydzielany na początku przez ciałko żółte, a po 14-18 tygodniu ciąży zaczyna być wytwarzany także przez łożysko i jego produkcja jest na tyle duża, że ciałko żółte nie jest niezbędne do dalszego utrzymania ciąży.
Progesteron jest hormonem niezbędnym do utrzymania ciąży przez cały okres jej trwania. Warto wiedzieć, że spadek poziomu progesteronu po porodzie powoduje wahania nastroju, zwane depresją poporodową.
- Inne metaboliczne efekty oddziaływania progesteronu to:
- podwyższanie temperatury ciała,
- stymulacja oddychania,
- obniżanie stężenia aminokwasów w surowicy krwi,
- normalizacja poziomu glukozy w surowicy krwi,
Progesteron a menopauza
Okres przekwitania zaczyna się deficytem progesteronu. Większość z dolegliwości jest związana nie tyle z brakiem estrogenu, co z niedoborem progesteronu. Należą do tego problemy z żyłami i depresje, podczas gdy uderzenia gorąca związane są z estrogenem.
Niemniej jednak w przypadku tych fal gorąca można stosować terapię progesteronem, ponieważ pobudza on produkcję estrogenu – progesteron jest stopniem wstępnym estrogenu i stymuluje również jego receptory. Z progesteronu powstaje także działający przeciwzapalnie kortizon, łagodząc w ten sposób dolegliwości reumatyczne organów miękkich.
Progesteron bywa podawany w zastrzykach, jeśli z jakiegoś powodu (poza ciążą) miesiączka znacznie się opóźnia. Hormon ten jest także składnikiem leków hormonalnych – HTZ i pigułek antykoncepcyjnych.
O HTZ czyli hormonalnej terapii zastępczej czytaj w dziale Wszystko o HTZ
Zuzanna Górka