Leczenie menopauzy

Menopauza to ostatnia menstruacja w życiu kobiety. „Men” w języku greckim oznacza miesiąc, a „pausa” przerwę. Dosłownie jest to więc termin oznaczający przerwę w miesiączkowaniu. Potocznie menopauzą nazywamy cały okres przed i po ostatniej miesiączce, bardziej fachowo nazywany przekwitaniem lub klimakterium. Przekwitanie rozpoczyna się jednak kilka lat przed menopauzą i trwa jeszcze jakiś okres czasu po niej. Dotyczy ono zazwyczaj kobiet między 45. a 55. rokiem życia.

Co to jest menopauza?

czym jest osteomalacjaJest to naturalny, fizjologiczny proces, w czasie którego jajniki zaprzestają produkcji żeńskich hormonów płciowych, czyli estrogenów. Estrogeny odpowiadają głównie za regulację cyklu menstruacyjnego i funkcje rozrodcze kobiety, ale ich działanie w naszym ciele jest znacznie szersze. Ich zadania to także regulacja gospodarki wapniowej i lipidowej organizmu, poprawa przyswajania białek, wpływ na syntezę kolagenu czy zwiększanie krzepliwości krwi. Podczas menopauzy poziom kobiecych hormonów gwałtownie spada i pojawiają się charakterystyczne objawy: uderzenia gorąca, nocne poty, drażliwość, męczliwość, zaburzenia snu, wahania nastroju czy kołatanie serca.

W dalszym czasie mogą rozwinąć się poważne schorzenia, takie jak osteoporoza, osteopenia, miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, depresja czy nowotwory. Leczenie menopauzy, a raczej jej skutków, polega więc na zapobieganiu przykrym dolegliwościom i łagodzeniu nieprzyjemnych objawów. Celem naszego portalu menopauza.pl jest pokazanie, że jest to możliwe, a kobiety w okresie przekwitania mogą cieszyć się życiem jak nigdy dotąd. Chcemy zapewnić wsparcie przekwitającym paniom poprzez rzetelne artykuły i sprawdzone informacje. Wokół naszego serwisu utworzyła się społeczność wspaniałych kobiet, które chętnie służą radą i wymieniają się swoimi doświadczeniami.

Nie wstydź się menopauzy

Menopauza to nadal wstydliwy temat dla wielu pań. Niesłusznie uważają one, że kończy sięlignany lniane najlepszy czas w ich życiu. A przecież właśnie po menopauzie wiele kobiet zaczyna spełniać swoje marzenia czy realizować pasje i zainteresowania. Niestety, przykre objawy klimakterium mogą dać się we znaki przekwitającym paniom, co utrudnia im codzienne funkcjonowanie. Symptomy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, przemęczenie, bóle głowy, bezsenność czy stany depresyjne, sprawiają, że kobiety tracą chęć do życia. Ich metabolizm zwalnia, co prowadzi do nadwagi. Dodatkowe kilogramy i brak aktywności fizycznej wynikający ze złego samopoczucia sprawiają, że panie czują się nieatrakcyjne i tracą pewność siebie.

Seks

seks oralnyPrzekwitanie może oznaczać także kłopoty z życiem seksualnym. Często towarzyszy mu bowiem suchość pochwy i ból podczas stosunku. Kobiety w okresie klimakterium zaczynają wtedy unikać seksu, co prowadzi do spięć i konfliktów z partnerem. Nic dziwnego, że w tym czasie ich nastrój jest obniżony, a nawet rozwinąć się może u nich depresja. Na szczęście medycyna oferuje pomocną dłoń, aby pokonać przykre dolegliwości. Leczenie menopauzy hormonami lub preparatami ziołowymi to najlepszy sposób, aby złagodzić uciążliwe objawy przekwitania. Poniżej prezentujemy sposoby na poradzenie sobie z dokuczliwymi symptomami klimakterium.

Klimakterium – objawy i leczenie

Objawy klimakterium pojawiają się nawet na kilka lat przed ostatnią miesiączką. Pierwszym symptomem przekwitania jest rozregulowanie cyklu menstruacyjnego. Pojawiają się plamienia między miesiączkami, nieregularne krwawienia o różnej obfitości (od bardzo słabych do wyjątkowo obfitych) oraz zaostrzenie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Następnie panie skarżą się na uderzenia gorąca i towarzyszące im zlewne poty. Występują one głównie w nocy, dlatego powodują kłopoty z zasypianiem i częste wybudzanie się. Zaburzenia snu i bezsenność związane są także z nerwowością i drażliwością. Kobiety w okresie przekwitaniaprzemęczone, mają problemy z koncentracją oraz cierpią na wahania nastroju. Dokuczliwe są także objawy fizyczne: suchość pochwy, mrowienie kończyn oraz zwolniony metabolizm.

Menopauza wpływa również na nasz wygląd. W wyniku spadku poziomu estrogenów następuje przesuszenie skóry i uwidocznienie zmarszczek, mamy też większe skłonności do tycia, a nasze włosy i paznokcie stają się kruche i łamliwe. Po menopauzie pojawić się może nietrzymanie moczu ze względu na zmniejszenie elastyczności mięśni dna miednicy. Rozwinąć się mogą też takie choroby jak osteopenia, osteoporoza, nowotwory złośliwe, miażdżyca, żylaki, choroba niedokrwienna serca czy schorzenia dotyczące tarczycy. Ze względu na to, że objawy menopauzy mogą być wyjątkowo przykre, a ryzyko poważnych zmian chorobowych jest duże, ginekolodzy często zalecają leczenie klimakterium. Najłagodniejsze jest leczenie menopauzy ziołami, ale niekiedy potrzebne bywa przyjmowanie fitohormonów. Największy efekt ma hormonalna terapia zastępcza.

Klimakterium – leczenie ziołami

Choć klimakterium wiąże się nieraz z przykrymi objawami, jest to fizjologiczny i normalnyzioła na dobry sen proces. Uciążliwe dolegliwości można załagodzić naturalnymi sposobami. Zioła na menopauzę to między innymi niepokalanek mnisi, dzięgiel chiński, pluskwica groniasta i wiesiołek dwuletni.

Niepokalanek ma piękne, fioletowe kwiaty, które przeobrażają się w podobne do pieprzu owoce. To one są źródłem cennych flawonoidów, glikozydów irydoifowych, fitoestroli i kwasów fenolowych. Substancje te wpływają na przysadkę mózgową. W efekcie w organizmie następuje zmniejszenie poziomu prolaktyny. Jego działanie obejmuje też łagodzenie objawów klimakterium oraz bolesnych obrzmień piesi. Niepokalanek niweluje rozdrażnienie i wahania nastroju związane z menopauzą.

Dzięgiel chiński za to jest bogaty w fitoestrogeny, kumaryny, flawonoidy i kwasy organiczne. Dzięki tym substancjom preparaty z dzięgla działają stabilizująco na gospodarkę hormonalną przekwitających pań. Fitoestrogeny łagodzą uderzenia gorąca i zmniejszają suchość pochwy. Kumaryny rozszerzają naczynia krwionośne, co poprawia ukrwienie macicy i innych narządów.

Pluskwica groniasta to roślina wieloletnia o czarnym korzeniu, który jest źródłem cennych glikozydów triterpenowych i gorczycowych, żywic, izoflawonów i fitoestrogenów. Preparaty z pluskwicy stosuje się w przypadku nasilenia objawów menopauzy, bolesnych stanów zapalnych czy bólu mięśni. Niestety, niektóre badania wskazują, że roślina ta u niektórych osób powoduje uszkodzenia wątroby.

Niezwykłym działaniem pochwalić się może także wiesiołek dwuletni. Łagodzi takie objawy jak ból piersi, problemy z pęcherzem czy zespół napięcia przedmiesiączkowego. Ponadto poprawia koncentrację, zmniejsza ryzyko depresji, a także ma dobry wpływ na skórę i włosy.

Inne zioła, które mogą nam pomóc przetrwać klimakterium, to rumianek, waleriana, koper włoski, lukrecja oraz szałwia. Przy przyjmowaniu preparatów ziołowych lub picia naparów z leczniczych roślin należy pamiętać, że substancje w nich zawarte mogą być wyjątkowo silne. Zawsze powinnyśmy informować lekarza o przyjmowanych przez nas suplementach, aby wykluczyć ryzyko nieprawidłowej reakcji z zapisywanymi farmaceutykami.

Leczenie menopauzy – fitoestrogeny

Hormony roślinne to naturalne związki organiczne, których działanie polega na regulowaniu wzrostu i rozwoju roślin. Należą do nich także stosowane w leczeniu menopauzy fitoestrogeny. Ich budowa i właściwości zbliżone są do estrogenów produkowanych w kobiecych jajnikach, dlatego nasz organizm daje się im oszukać. Receptory estrogenowe wyłapują cząsteczkę hormonu roślinnego, biorąc ją za swoiste hormony kobiece.

Wyróżnia się trzy klasy fitoestrogenów – izoflawony, lignany i kumestany. W roślinach występują nieaktywne glikozydy lub prekursory fitoestrogenów, ale w naszym przewodzie pokarmowym następują ich przemiany enzymatyczno-metaboliczne, które prowadzą do powstania form aktywnych tych substancji. Największą ilość fitoestrogenów zawierają rośliny strączkowe, takie jak soja, soczewica, fasola, bób czy groch.

Gdzie jeszcze obecne są fitoetrogeny?

Obecne są także w winogronach, liściach zielonej herbaty i czerwonej koniczynie. Icdieta-a-fitoestrogenyh niewielkie ilości znajdują się w jabłkach, wiśniach, gruszkach oraz siemieniu lnianym. Fitoestrogeny są szczególnie korzystne dla kobiet w okresie menopauzy. Hamują uderzenia gorąca, poprawiają metabolizm tkanki kostnej, zapobiegając osteoporozie. Przyczyniają się również do obniżenia poziomu cholesterolu oraz zmniejszają ryzyko powstawania blaszek miażdżycowych.

Co więcej, badania na zwierzętach wykazały, że fitohormony mogą także zahamować rozwój nowotworów. Wskazuje na to także mała ilość zachorowań na raka piersi czy osteoporozę w krajach Azji, gdzie spożycie roślin strączkowych jest znacznie wyższe niż w Ameryce Północnej czy Europie. Fitoestrogeny mają także pozytywny wpływ na naszą skórę, ponieważ mają działanie przeciwrodnikowe oraz hamują działanie enzymu, który rozkłada włókna elastyny. Trzeba jednak pamiętać, że hormony roślinne mają znacznie słabsze działanie niż hormonalna terapia zastępcza. Ich działanie ma jedynie 1-2 procent mocy naturalnych ludzkich hormonów. Mogą jednak uzupełniać HTZ lub łagodzić niezbyt nasilone objawy klimakterium.

Izoflawony sojowe

Izoflawony należą do grupy organicznych związków występujących w roślinach, zwanych flawonoidami. Flawonoidy spełniają różnorakie funkcje w świecie roślin. Są barwnikami, przeciwutleniaczami, a nawet naturalnymi środkami ochronnymi przed owadami lub grzybami. Izoflawony stosowane są w terapii mającej na celu łagodzenie skutków menopauzy, ponieważ są fitoestrogenami, czyli związkami przypominającymi swą budową żeńskie hormony płciowe. W medycynie najczęściej wykorzystuje się izoflawony sojowe, a szczególnie dwie substancje o nazwach: genisteina i daidzeina. Zapobiegają one osteoporozie, obniżają poziom cholesterolu, łagodzą objawy klimakterium oraz niwelują zaburzenia równowagi hormonalnej kobiet.

Kumestany

Kumestany to roślinne związki organiczne także należące do flawonoidów. Tak jak izoflawony, są fitoestrogenami, które często stosowane są jako środki łagodzące przykre objawy menopauzy. Występują w lucernie, nasionach soi i słonecznika oraz kiełkach koniczyny i fasoli. Najlepiej poznanym związkiem z tej grupy jest kumestrol. Ma on największy potecjał estrogenny. W medycynie stosowany bywa także 4’-metoksykumestrol.

Lignany lniane

Kolejne fitoestrogeny to lignany, które są silnymi przeciwutleniaczami należącymi do flawonoidów. Znaleźć je można w pełnych ziarnach zbóż, wielu warzywach i owocach, czerwonym winie, a nawet kawie i herbacie. Niestety, ich ilość w tych produktach jest niewielka. Największą ilość lignanów zawierają nasiona roślin oleistych. W medycynie najczęściej stosowane są lignany lniane, ponieważ siemię lniane zawiera 700 razy więcej flawonoidów niż inne gatunki roślin. Związki te świetnie radzą sobie z wolnymi rodnikami, a także regulują gospodarkę hormonalną. Nie tylko uzupełniają niedobór estrogenów, ale nawet hamują ich aktywność, jeżeli jest nadmierna. Dlatego zaleca się spożywanie siemienia lub oleju lnianego przez kobiety w okresie przekwitania. Dostępne są także gotowe preparaty z lignanami lnianymi.

Dieta czy fitoestrogeny w tabletkach

Paniom w okresie menopauzy pomóc może dieta bogata w rośliny strączkowe. Powinny także spożywać chmiel, pszenicę, jęczmień, żyto, czosnek, cebulę i nasiona słonecznika. Z owoców dość bogate w fitoestrogenówwiśnie, jabłka, gruszki i owoce granatu. Warto sięgnąć również po olej lniany, czerwoną koniczynę, kiełki soi czy czerwone wino. Niestety, nasza dieta zazwyczaj nie dostarcza nam odpowiedniej ilości fitoestrogenów, by były w stanie zniwelować przykre dolegliwości przekwitania. Wtedy warto sięgnąć po gotowe preparaty z fitoestrogenami.

Środki medyczne zawierają najczęściej izoflawony zawarte w soi, lignany z nasion lnu oraz glikozydy triterpenowe pochodzące z pluskwicy europejskiej. Ze względu na stosunkowo słabe działanie tych substancji, tabletki z fitoestrogenami najlepiej zacząć zażywać już po 35. roku życia, kiedy nasze jajniki powoli zaczynają tracić swe funkcje. Preparaty z soi nie są zalecane paniom, które są nosicielkami genu BRCA lub chorowały na nowotwór piersi lub trzonu macicy.

Hormonalna terapia zastępcza

Okres okołomenopauzalny to czas, kiedy w naszym organizmie spada poziom leczenie menopauzy HTZhormonów kobiecych, czyli estrogenów. To obniżenie ich ilości powoduje nieprzyjemne objawy, takie jak wary, czyli uderzenia gorąca, nocne poty czy spadek libido. Hormonalna terapia zastępcza polega na podawaniu przekwitającym paniom takich hormonów, jak estrogen, estriol, estradiol, gestageny czy progesteron.

Uzupełnienie niedoboru żeńskich hormonów płciowych pozwala na złagodzenie objawów menopauzy. Rodzaje hormonalnej terapii zastępczej są bardzo różne i zależą od formy zastosowanego estrogenu, drogi podania, ilości składników czy okresu stosowania preparatów. Panie mogą przyjmować hormony doustnie, przez skórę, dopochwowo, domaciczne, przez nos czy poprzez implanty lub iniekcje. U kobiet, które są już kilka lat po menopauzie, środki hormonalne stosuje się ciągle. Młodsze panie powinny przyjmować je sekwencyjnie, czyli pomiędzy opakowaniami robić tygodniową przerwę, w czasie której występuje krwawienie. Odpowiedni dla danej kobiety preparat dobiera ginekolog. Zaleca się rozpoczęcie hormonalnej terapii zastępczej od niewielkiej dawki hormonów, co jest bezpieczniejsze dla pacjentki, ale skutecznie niweluje niepożądane objawy menopauzy.

Hormonalne leczenie menopauzy – przyczyny

Nie wszystkim kobietom w okresie okołomenopauzalnym zalecana jest hormonalna terapia zastępcza. Na HTZ powinny zdecydować się te panie, które mają silne objawy wypadowe, czyli zaburzenia miesiączkowania, uderzenia gorąca, bezsenność, nocne poty i stany depresyjne. Kolejnym wskazaniem są początki osteoporozy, obniżone libido czy atrofia pochwy. HTZ zapobiega najczęściej bólom piersi, nieprawidłowym krwawieniom i rozwojowi chorób układu sercowo-naczyniowego.

Przeciwwskazania do stosowania hormonalnej terapii zastępczej to przebyte nowotwory jajnika, piersi albo trzonu macicy, choroba niedokrwienna serca, ciąża, udar mózgu, niewydolność wątroby, mięśniaki macicy czy zakrzepica żył głębokich. Ginekolog stwierdza, czy pacjentka powinna poddać się kuracji hormonalnej po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu. Zleca też zwykle dodatkowe badania, takie jak ultrasonografia dopochwowa, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, ustalenie poziomu cukru i lipidów we krwi, mammografia i cytologia.

Hormonalne leczenie menopauzy – objawy niepożądane

Niepożądane objawy hormonalnej terapii zastępczej to najczęściej bolesność i tkliwość piersi, wzdęcia, skurcze łydek, ciężkość nóg oraz podrażnienia skóry, jeżeli stosujemy preparaty w formie plastrów. Zwiększa się w niewielkim stopniu możliwość rozwoju kamicy pęcherzyka żółciowego. HTZ powinno się zacząć, gdy pojawią się pierwsze objawy zbliżającej się menopauzy. Dzięki temu nie dojdzie do szybkiego obniżenia poziomu żeńskich hormonów płciowych, a objawy klimakterium będą łagodniejsze.

Zazwyczaj hormonalną terapię zastępczą rozpoczyna się od małej dawki, którą w razie potrzeby można zwiększyć. HTZ stosowana przed 60. rokiem życia zapobiega poważnym chorobom związanym z menopauzą. Jeszcze do niedawna lekarze twierdzili, że leczenie hormonalne należy prowadzić do końca życia kobiety. Dziś wiadomo, że stosowanie go po 60. roku życia zwiększa ryzyko otępienia i sprzyja chorobie wieńcowej.

Przyjmuje się, że najlepiej stosować hormonalną terapię zastępczą przez pięć lat, gdy objawy klimakterium są najbardziej dokuczliwe. Jednak organizm każdej kobiety jest inny, a dawki, sposób leczenia i moment odstawienia hormonów powinien zależeć od lekarza prowadzącego pacjentkę.

Leczenie andropauzy u mężczyzn

andropauza-poradyAndropauza to męski odpowiednik menopauzy. W jej trakcie następuje obniżenie poziomu męskiego hormonu płciowego, czyli testosteronu. Towarzyszy mu także spadek ilości melatoniny, tyroksyny i hormonu wzrostu. Pojęcie andropauzy nie jest tożsame z kobiecym klimakterium, ponieważ u panów nie następuje tak nagły spadek hormonów. Mężczyzna nie przestaje też być płodny.

Poziom testosteronu obniża się u niego jedynie o około 1% rocznie. Na objawy andropauzy ma wpływ wiele czynników: tryb życia, forma fizyczna, przebyte choroby, predyspozycje genetyczne czy wsparcie rodziny i przyjaciół. U panów w wieku średnim pojawia się nerwowość, problemy z koncentracją i wahania nastroju. Mogą skarżyć się na trudności ze snem, nadmierne pocenie się, bóle głowy, mięśni i stawów, kołatanie serca, tycie czy nawet dolegliwości bólowe ze strony jąder.

Mężczyźni w okresie andropauzy mogą nie mieć ochoty na seks z powodu obniżonej potencji i zaburzeń erekcji. Leczenie andropauzy jest przedmiotem dyskusji wielu lekarzy. Panom proponuje się podawanie syntetycznego testosteronu, lecz nie zawsze taka terapia przynosi oczekiwane rezultaty. Niektórzy specjaliści zalecają zapisywanie substancji o nazwie gonadotropina kosmówkowa, która stymuluje jądra do produkcji męskich hormonów. Zaburzenia erekcji można leczyć środkami poprawiającymi potencję. Najistotniejsza dla panów jest jednak zmiana stylu życia. Otyłość, zła dieta, mała aktywność fizyczna i lekceważenie dolegliwości zdrowotnych nie sprzyjają dobremu samopoczuciu. Zerwanie z nałogami, uprawianie sportu i zdrowe odżywianie mogą być bardziej przydatne w łagodzeniu skutków andropauzy niż leki czy suplementy.

Zamknij