Psychologia W głąb siebie
Myślenie na skróty
Heurystyki to nic innego jak uproszczone reguły wnioskowania – czyli „myślenie na skróty”. Wielu z nas posługuje się nimi, w sposób automatyczny, by szybko ocenić sytuację. Niestety, ich stosowanie często wiąże się występowaniem błędów poznawczych.
Heurystyka dostępności
Jest to bardzo uproszczona metoda wnioskowania, która polega na przypisywaniu większego prawdopodobieństwa tym zdarzeniom, które jest łatwiej przywoływać do świadomości, które lepiej pamiętamy które są bardziej nacechowane emocjonalnie.
Przykłady:
- Osoby, które zostały napadnięte, okradzione bądź pobite, przeceniają wystąpienie takiego zdarzenia w przyszłości.
- Osoby bardzo często obawiają się rzadkich i nietypowych przyczyn śmierci (np. atak rekina, zamach terrorystyczny, katastrofa lotnicza, ugryzienie węża itp.).
Heurystyka reprezentatywności
Jest to uproszczona metoda wnioskowania, która polega na dokonywaniu pewnej klasyfikacji na podstawie cząstkowego podobieństwa do typowego przykładu, który jest dobrze znamy.
- mamy przekonanie, że więcej ludzi ginie w wypadkach kolejowych i lotniczych, bo częściej czytamy o tym w gazetach i oglądamy w telewizji
- gdy coś lubimy, wydaje nam się, że jest to bardziej popularne, niż jest w rzeczywistości
Heurystyka zakotwiczenia i dostosowania
Jest to uproszczona metoda wnioskowania, która polega na zakotwiczeniu (czyli oparciu się) na jakiejś konkretnej informacji, a następnie na dostosowaniu się do niej po to, aby uzyskać odpowiedź na pytanie bądź wydać osąd.
Sabina Sosnowska
Heurystyki to nic innego jak uproszczone reguły wnioskowania – czyli „myślenie na skróty”. Wielu z nas posługuje się nimi, w sposób automatyczny, by szybko ocenić sytuację. Niestety, ich stosowanie często wiąże się występowaniem błędów poznawczych.
Błędy poznawcze
Jak już wspomniano, stosowanie powyższych heurystyk zawsze wiąże się z występowaniem błędów poznawczych.
W przypadku heurystyki dostępności można chociażby wskazać błędy poznawcze takie jak:
- błąd konfirmacji polegający na preferowaniu tych informacji, które tylko potwierdzają wcześniejsze oczekiwania i hipotezy, niezależnie od tego, czy te informacje są prawdziwe (wolimy słuchać złych rzeczy o ludziach, których nie lubimy i lepiej je pamiętamy)
- efekt pewności wstecznej polegający na ocenianiu przeszłych wydarzeń jako bardziej przewidywalnych niż były w rzeczywistości (no tak, wiedziałam, że tak się to skończy)
Z kolei w przypadku heurystyki reprezentatywności można wskazać błędy poznawcze takie jak:
- paradoks hazardzisty polegający na tym, że gracz odnosi złudzenie polegające na traktowaniu niezależnych od siebie zdarzeń losowych jako zdarzeń zależnych (wypadło 5 razy czerwone, teraz musi być czarne)
- odwrotny paradoks hazardzisty – przekonanie, że pewne bardzo nieprawdopodobne zdarzenie wymaga bardzo dużej liczby prób (dziewczyna nie odpowiada na maile, to muszę napisać do niej jeszcze 20)
Sabina Sosnowska
Heurystyki to nic innego jak uproszczone reguły wnioskowania – czyli „myślenie na skróty”. Wielu z nas posługuje się nimi, w sposób automatyczny, by szybko ocenić sytuację. Niestety, ich stosowanie często wiąże się występowaniem błędów poznawczych.
Natomiast w przypadku heurystyki zakotwiczenia i dostosowania występują błędy poznawcze takie jak:
- efekt pierwszeństwa, który polega na tym, że pierwsza informacja, która dociera do osoby, stanowi punkt odniesienia (czyli zakotwiczenia) dla kolejnych, docierających do tej osoby informacji (gdy ktoś nas obraził przy pierwszym spotkaniu, nawet niechcący, to podświadomie oczekujemy, że znowu to zrobi)
- efekt skupienia polegający na przywiązywaniu zbyt dużej wagi do jednego szczegółu, co w konsekwencji prowadzi do zaburzenia racjonalnej ocenę użyteczności rozważanego rozwiązania (wszystko będzie dobrze, jeśli schudnę)
Stosowanie heurystyki często jest bardzo wygodne i generalnie przynosi bardzo dużo korzyści… no i oczywiście musi czasem po prostu działać. Należy jednak uważać, bowiem nie zawsze postępowanie i osądzanie danej sytuacji zgodnie z heurystyką jest prawidłowe.
Na koniec mały bonusik – “heurystyka” potrząsania. Cóż to takiego? Otóż jest to wewnętrzne przekonanie, że jeśli czymś potrząśniemy, albo uderzymy, to zacznie znowu działać. Jak wszyscy wiemy – czasem faktycznie działa. I to jest cała prawda o heurystykach.
Sabina Sosnowska
« Kuchnia meksykańska
pati25
10 lat temu
Myślenie na skróty stosuje chyba większość.Ma ono wiele korzyści,ale bywa też nieprawdziwe.Często zbyt szybko oceniamy jakąśś sytuację,a potem nasza ocena okazuje się błędna (bandit)(devil)
Mindi
10 lat temu
Heurystyka to cała prawda o mnie, często pochopnie oceniam sytuację i często boję się na zapas. Ostatnie zdanie mnie ubawiło, uwielbiamy potrząsać źle działającym urządzeniem… ale zostały nam takie nawyki z przeszłych lat. Teraz wszystko skomputeryzowane to już chyba nie zadziała (devil)
filodendron
10 lat temu
To prawda ,że czasem myślimy „na skróty „. Czasem możemy przez to kogoś źle osądzić.
Dochodzimy więc do wniosku ,że heurystyka jest nieprawdziwa ,ale prawdopodobieństwo jest możliwe. Przeprowadziliśmy z synem doświadczenie. Powiedział mi ,że jeśli rzucę 100 razy monetą ,będzie około połowy reszek i orłów. Nie wierzyłam w to ,jednak są na świecie takie prawa ! .Naprawdę wyszło mi orłów i reszek prawię po połowie (48-52). Powtarzałam to doświadczenie wielokrotnie i wynik był podobny ,czyli można pewne rzeczy przewidzieć, a może w heurystyce też jest jakaś prawda ?