Cecha charakterystyczną człowieka jest to, iż kiedy tylko może, to korzysta z uproszczonego schematu myślenia – słowem, kiedy tylko jest okazja, nie zastanawia się nad czymś, a przyjmuje to jako prawdę. I właśnie między innymi dlatego posługuje się stereotypami. A jak właściwie tworzą się stereotypy?
Stereotyp i jego miejsce w rzeczywistości
Stereotyp – czyli takie schematyczne myślenie – odnosi się przede wszystkim do różnych grup społecznych. Opinie na temat ras, narodowości czy osób pełniących konkretny zawód są bardzo mocno zabarwione emocjonalnie i zazwyczaj są to negatywne opinie. I choć te opinie są zazwyczaj dalekie od rzeczywistości, to jednocześnie są silnie zakorzenione w naszej i w ogóle w powszechnej świadomości.
Myślenie stereotypowe
Zazwyczaj jest tak, że kiedy myślimy stereotypowo, to nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. Takie myślenie jest bowiem tak mocno zakorzenione w nas samych, że go nie dostrzegamy. Właśnie po to jednak powstały stereotypy – a by nam ułatwić odbieranie rzeczywistości, aby zrozumieć otaczający świat i aby znacznie ograniczyć ilość informacji, które każdego dnia płyną do nas wartkim strumieniem.
Jak się tworzą stereotypy?
Za powstawanie stereotypów odpowiedzialne są mechanizmy społeczne i psychologiczne. Ważna grupę stanowią tu mechanizmy poznawcze oraz mechanizmy afektywne.
Po pierwsze, stereotypy tworzą się wtedy, kiedy automatycznie grupujemy bodźce, które są do siebie podobne, i jednocześnie przeciwstawiamy im sygnały, które się od nich różnią. Skutkiem tego jest zapominanie przez nas, że zbiorowości składają się z indywidualnych osobistości, choć my wszystkim osobom z tej grupy przypisujemy od razu takie same cechy.
Sabina Sosnowska
