Spis treści
Czy zdarzyło ci się kiedyś zastanawiać, czy naprawdę coś powiedziałaś? Albo czy to możliwe, że twoje reakcje są przesadne, a ty sama jesteś przewrażliwiona? Jeśli tak, być może miałaś do czynienia z gaslightingiem – jedną z najbardziej podstępnych form przemocy psychicznej. To sposób manipulacji, który sprawia, że zaczynasz wątpić w swoją pamięć, emocje i zdrowy rozsądek.
Czym jest gaslighting?
Gaslighting to technika manipulacji, w której sprawca celowo podważa twoją percepcję i uczucia. Często robi to w subtelny sposób – przekręca fakty, zaprzecza temu, co sam powiedział lub zrobił, a także wmawia ci, że „masz zbyt bujną wyobraźnię” albo „tylko dramatyzujesz”.
Gaslighter powoli, krok po kroku, rozmontowuje twoją pewność siebie. W efekcie zaczynasz wierzyć, że problem leży w tobie, a nie w jego zachowaniu.
Jak rozpoznać, że ktoś stosuje wobec ciebie gaslighting?
- Podważanie twojej pamięci: „Nigdy ci tego nie mówiłem”, „To chyba ci się przyśniło”.
- Bagatelizowanie twoich uczuć: „Jesteś przewrażliwiona”, „Przesadzasz, nic takiego się nie stało”.
- Przerzucanie winy: „To twoja wina, że tak się wkurzyłem”, „Gdybyś była inna, nie musiałbym tego robić”.
- Robienie z ciebie „wariata”: „Może idź do lekarza, bo ostatnio masz coś z głową”.
W dłuższej perspektywie gaslighting sprawia, że zaczynasz wątpić w swoje emocje, intuicję i zdrowy osąd. To niezwykle wyniszczające psychicznie.
Dlaczego ludzie stosują gaslighting?
Najczęściej gaslighting stosują osoby, które chcą mieć pełną kontrolę nad partnerką (lub partnerem). Wzbudzając w tobie wątpliwości, łatwiej im tobą sterować, unikać odpowiedzialności i przerzucać na ciebie winę za wszystko, co idzie nie tak.
Czasami to mechanizm, który dana osoba wyniosła z własnego domu, gdzie nauczyła się manipulacji jako sposobu radzenia sobie z emocjami czy władzą w relacji.
Jak przestać wpadać w pułapkę gaslightingu?
Ufaj swoim emocjom i zapisuj fakty
Jeśli czujesz, że coś jest nie tak – prawdopodobnie masz rację. Warto prowadzić notatki: zapisywać, co się wydarzyło, co kto powiedział, jak się wtedy czułaś. Dzięki temu trudniej będzie podważyć twoją wersję zdarzeń.
Rozmawiaj z zaufanymi osobami
Czasem dopiero bliska przyjaciółka czy terapeuta pomogą ci zobaczyć, że to nie ty jesteś „trudna”, ale ktoś tobą manipuluje.
Pracuj nad swoimi granicami
Im lepiej znasz swoje wartości i granice, tym trudniej tobą manipulować. Naucz się mówić „nie”, a jeśli trzeba – rozważ dystans wobec osoby, która wciąż podważa twoją rzeczywistość.
Na zakończenie
Gaslighting to nieprzypadkowe zachowanie. To strategia, która ma odebrać ci siłę i pewność siebie. Pamiętaj, masz prawo do własnych uczuć, pamięci i spojrzenia na sytuację. Jeśli widzisz w tym tekście kawałki swojego życia – to sygnał, by poszukać wsparcia.
Disclaimer
Ten tekst ma charakter edukacyjny i nie zastępuje pomocy psychologicznej. Jeśli czujesz, że jesteś w relacji, która cię wyniszcza, rozważ kontakt ze specjalistą.
