Czerniak złośliwy to nowotwór powstający w wyniku zmian w komórkach barwnikowych wytwarzających melaninę. Schorzenie to w 90% przypadków występuje na skórze, szczególnie w obrębie istniejących już znamion barwnikowych.
Na powodzenie terapii w wypadku tego nowotworu kluczowy wpływ na szybkość jego wykrycia. Zmiany postępują bowiem szybko, a im bardziej zaawansowane stadium raka, tym mniejsze szanse na przeżycie.
Na czerniaka chorują zarówno kobiety, jak i mężczyźni, także wiek nie jest istotnym różnicującym czynnikiem. Można jednak wyróżnić pewne grupy podwyższonego ryzyka zachorowania na czerniaka. Naukowcy wyszczególnili tak zwane czynniki MM RISK. Zaliczamy do nich:
- M – jak „moles” – duża liczba znamion – część z nich może się bowiem przekształcać w czerniaki, przy różnego rodzaju zmianach barwnikowych konieczna jest wzmożona czujność i częste badania;
- M – jak „moles atypical” – obecność zmian atypowych na skórze (powyżej trzech) – zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka; znamiona powstające w wieku starszym również stanowią potencjalne zagrożenie;
- R – jak „red hair” – a więc czynniki związane z aparycją – jasną karnację, zielony lub niebieski kolor oczu, włosy blond lub rude – fenotyp nordycki (o niskim stężeniu melaniny) znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka skóry;
- I – jak „inability to tan” – czyli skłonność do występowania zaczerwienienia skóry oraz oparzeń już przy niewielkiej ekspozycji na światło słoneczne;
- S – jak „sunburn history” – związane z występowaniem w dzieciństwie oparzeń skóry od słońca;
- K – jak „kindred” – obrazujące czynnik genetyczny; osoby posiadające w rodzinie chorych są dużo bardziej narażone na wystąpienie czerniaka;
Choć powyższe elementy należą do czynników mających największy wpływ na występowanie czerniaka, to jednak nie są jedynymi determinantami zachorowań. Czerniak skóry może pojawić się bowiem nawet u osób potencjalnie nienarażonych na zachorowanie. Dlatego podstawą powinna być profilaktyka – polegająca na regularnym monitorowaniu swoich (nawet niewielkich) zmian skórnych oraz na wizytach u dermatologa celem zbadania stanu skóry.
Redakcja
